Slapen: we doen het elke dag. We vinden het zo normaal dat we amper stil staan bij het belang van een goede nachtrust. Toch is een kwalitatieve nachtrust ontzettend belangrijk voor ons lichaam. Het helpt onder meer om de “rest and digest” functie van ons lichaam beter te laten functioneren.

Essentieel voor een goede gezondheid én mentaal welzijn

Net zoals gezond en evenwichtig eten of lichaamsbeweging is slaap fundamenteel voor ieder van ons. Een gebrek aan slaap of een minder kwalitatieve nachtrust ondermijnt behoorlijk ons fysiek en mentaal welzijn.

Ook al is de wetenschap er nog niet helemaal achter waarom we als mens slapen, kunnen we toch al enkele voordelen van het slapen in de kijker zetten.

Om te beginnen kan je het vergelijken met een onderhoudsbeurt voor het lichaam. Van onze hersenen tot organen en andere delen van ons lichaam (zoals de ruggengraat) hebben baat bij een kwalitatieve nachtrust.

Mogelijk is het je al opgevallen dat wanneer je niet goed geslapen hebt, dat je ook minder veerkrachtig bent en kribbig reageren kan. Ook het gebrek aan energie is voelbaar wanneer je niet al te goed slaapt of onvoldoende kwalitatieve nachtrust hebt.

Maar ook onze veerkracht heeft er alle baat bij als het parasympathisch zenuwstelsel tijd krijgt om te resetten.

Niet iedereen slaapt als een roosje

Heel wat mensen kampen met slaapproblemen. Vooral mensen die overspannen zijn of in een burn-out zitten ervaren het gebrek aan een goede nachtrust. Maar ook kersverse ouders weten dat de eerste maanden hun slaapritme behoorlijk onder druk komt te staan. Naast dat men mentaal en fysiek op is, voelt men duidelijk de effecten van het gebrek aan slaap.

De nacht brengt rust én inzichten met zich mee

We kennen allemaal wel periodes waarin we ons zorgen maken. Gedachten zoals ‘stel dat’, ‘wat als’, ‘hoe komen we hier uit’ dwalen dan ongecontroleerd door het hoofd. Wanneer deze gedachten een eigen leven gaan leiden, is het vrijwel nooit stil in je hoofd.  

Dit is waarom slaap zo belangrijk voor ons is. We gunnen onze hersenen de tijd om te ontspannen. Vooral wie last heeft van ’s nachts te piekeren, weet uit ervaring dat het je energie en focus ondermijnt. Je alertheid ligt lager en je voelt je je minder helder in je hoofd. Mindfulness leert ons meer rust te ervaren, vooral bij gedachten waar je niet zo vrolijk van wordt.

Nog een ander voordeel van een goede nachtrust, is dat het je oplossingen kan bieden aan dingen die je bezighouden. Wanneer belangrijke beslissingen genomen dienen te worden, zegt men al eens: ik ga er een nachtje over slapen. Ook in het Spaans hebben ze hier een uitdrukking voor: consultarlo con la almohada. Letterlijk vertaald betekent dit: ik ga het overleggen met mijn kopkussen. Een duidelijke verwijzingen naar de verhelderende waarde van een goede nachtrust.

7 tips die jouw slaap kunnen bevorderen

1/ Denk aan dingen die je een goed gevoel geven.

Door je aandacht te schenken aan leuke dingen, bereid je jezelf voor op een ontspannen nachtrust. Toch kan dit een hele opgave zijn als je gedachten blijven hangen in de minder fijne momenten van de dag. Liggen tobben over wat nog niet is, verhoogt je stressgehalte, wat niet bevorderlijk is voor je nachtrust. In de verdere tips vind je zeker wel iets om je gedachten te verzetten.

2/ Maak tijd voor een warm bad of douche voor het slapen gaan

De warmte zorgt voor extra ontspanning van de spieren. Bovendien voelt het zo heerlijk om net gewassen onder de lakens te kruipen. Ververs regelmatig je lakens. Dat fijne gevoel van fris beddengoed geeft een extra aangename dimensie aan het ritueel van je nachtrust.

3/ Tea-time

Geniet van een warme, ontspannende infusie, zoals bijvoorbeeld kamille. Tijd maken om mindful van een kopje thee te genieten, dat op zich brengt al veel rust. Daarnaast is kamille ook goed voor de spijsvertering en werkt verzachtend bij ontstekingen (zoals rode ogen bij vermoeidheid). Er zijn vast nog andere infusies die ontspannend werken. Ben je geen fan van kamille, kies dan een kruideninfusie die je lekker vindt. Let wel, munt geeft je energie en zorgt voor verfrissing. Best dus geen muntthee voor het slapengaan.

4/ Slaap in je bed

Hoe comfortabel je sofa ook mag zijn, let er op dat je niet op de bank indut. Daarna zal je minder energie hebben om naar je bed te gaan en bestaat de kans dat je niet goed uitgeslapen zal zijn. Ga dus tijdig naar bed, ook al ben je nog niet moe, je kan steeds tijd maken om te luisteren naar een rustgevende podcast, een hoofdstuk te lezen in een mooi boek of je toeleggen op een Nindra yoga-oefening

5/ Hop met de beentjes in de lucht!

Geen paniek, het gaat om een heel eenvoudige yoga oefening die “Legs up the wall” of Viparita Karani heet. Deze oefening is de meest eenvoudige en ontspannende yoga-oefening die ik ken. Je hoeft helemaal niets in huis te halen, er is geen ervaring nodig en het is echt voor een minder lenig persoon zoals mezelf super haalbaar.

Klik hier om te bekijken hoe je deze yoga-pose kan toepassen.

6/ Een verhaaltje voor het slapen gaan

Als dit goed is voor onze kids, waarom zou het dan niet goed zijn voor ons? Als ik moeite heb om de slaap te vatten of met een rustig gevoel wil inslapen, dan maak ik tijd voor een “bedtime story”. Je kan naar de hedendaagse versie luisteren van een klassiek sprookje, een astronaut horen vertellen over zijn reis in de ruimte tot een pur sang storyteller, die je laat meereizen door de lavendelvelden in de Provence.

7/ ASMR

ASMR staat voor Autonomous Sensory Meridian Response. Het gaat om een herhalend en monotoon geluid, waar je letterlijk van in slaap valt. Ik leerde deze slaapverwekkende audio’s kennen via mijn Calm App. Naast deze app kan je ook kwaliteitsvolle content terugvinden: van de French Whisperer tot mijn favoriet, Bob Ross met zijn show: The Joy of Painting. Let wel, niet alles wat je op YouTube terugvinden kan onder ASMR is rustgevend. Sommige video’s kunnen wat irritatie geven. Kies dus vooral een fragment uit dat goed voor je aanvoelt.

De herstellende kracht van een powernap!

Vooral als je ’s morgens vroeg op moet of je na het middageten een dipje krijgt, kan je overwegen om een powernap te doen. Alle voordelen en mogelijke toepassingen van de ideale powernap kan je terugvinden in mijn blog voor Inspirerend Leven “Lang Leve de Siesta

Tot slot nog dit:

  • Begin met iets klein en haalbaar, zo kan je inschatten hoeveel tijd je wil voorzien voor jouw vernieuwde pré-slaaproutine.
  • Boekentips: Van dit boek ga je beter slapen (en je wordt er knapper van). Dit boek van journaliste Catelijne Elzes (ondermeer van Flow, Happinez en Libelle) zit vol wijsheid en humor. Samen met de illustraties van Deborah Freriks, krijgt de lezer met slaapproblemen heel wat leuke toepassingen die bovendien grondig onderbouwt zijn. Een echte aanrader! Een andere aanrader is De slaaprevolutie (het belang van slaap, rust & herstel) van Arianna Huffington. Voor wie deze dame niet kent, ze is de co-founder en Editor in Chief van The Huffington Post en bezielster van Thrive Global. Voor mij is ze de meest geëngageerde promotor van zelfzorg. In dit boek vertelt ze hoe ze van een workaholic in burn-out belandde en haar inzichten en beleving rond slaaptekort en hoe je beter voor je slaaphygiëne zorgen kan.
  • Zorg voor een goede matras én hoofdkussen. De betere kwaliteitsvolle bedden kosten wel wat meer maar ze zijn de investering wel waard. Wist je dat een onderzoeksteam van de KU Leuven specifiek onderzoek heeft gemaakt naar hoe het beste comfort te ervaren tijdens het slapen, op basis van je lichaamsbouw. Wil je hier meer over weten? Laat je slaaphouding uitmeten en ervaar hoe het is om op een matras te slapen die speciaal voor jou samengesteld is!

Update maart 2023