Self-care ontpopte zich in de afgelopen jaren tot een trend waar het belang van het fysieke, mentale en emotionele welzijn centraal staan. Net omdat het zo trendy is, gebruikt met deze term voor heel wat zaken die absoluut niets met zelfzorg te maken hebben.

Tijd om eens te kijken naar enkele misvattingen die rond self-care bestaan.

MEER DAN EEN HYPE

Met bijna 72.000.000 posts op Instagram met de hashtag #selfcare kunnen we stellen dat deze topic leeft. De Wellness-Movement beleeft hoogdagen: influencers, bloggers en toonaangevende websites zoals Thrive Global of MindBodyGreen houden je op de hoogte van de nieuwste trends rond persoonlijk welzijn en welbevinden.

Net omdat men zo into self-care is geworden, is dit een succesvolle formule om om tal van manier in de kijker te zetten. Grote brands en magazines zien hier een mooi verdien model in waardoor de ware essentie van zelfzorg verloren gaat.

Zelfzorg is meer dan af en toe wat tijd voor jezelf te nemen, te ontspannen of meer quality time in je leven in te plannen. Omdat dit het beeld is dat de meerderheid heeft bij zelfzorg, wil ik dieper ingaan op enkele van de verkeerde indrukken die men over self-care heeft.

Misvatting 1: zelfzorg als smoesje

Steeds vaker merk ik dat mensen zelfzorg als smoesje gaan gebruiken. Vooral als het gaat om iets waar ze op dat moment niet veel zin in hebben. Het is best handig om dan te kunnen zeggen: ik voel me niet zo lekker, ik ga passen.

Uiteraard, als je je niet super lekker voelt, is het belangrijk om die tijd voor jezelf te nemen maar waak er wel voor dat je het niet als smoesje gebruikt, omdat het je beter uitkomt om niet deel te nemen aan een activiteit waar je voorheen “ja” op hebt gezegd.

Tip: alvorens toe te zeggen, bekijk of je daar werkelijk tijd en zin in hebt. Besef dat om te groeien je af en toe uit je comfortzone dient te komen. Als je weerstand ervaart, bekijk dan waar je tegen aanloopt.

Misvatting 2: zelfzorg kost geld

Zelfzorg zelf kost in de meeste gevallen niets, behalve tijd en “dedication”. Omdat het nu zo populair geworden is, zien glossy magazines en handelaars hier opportuniteiten in om mooie en weelderige pakketjes samen te stellen, en daar hangt vaak een prijzig kaartje aan.

Maar het is niet omdat je zo’n leuk pakketje krijgt of koopt, dat je daarom met zelfzorg bezig bent. Het kan bijdragen om jezelf af en toe iets leuks cadeau te geven of te genieten van een deugddoende namiddag in een wellness center, maar daarom hoef je dat niet elke week te doen.

Misvatting 3: een overbodige luxe

Een beetje het gevolg van een gebrek aan tijd, is de denken dat tijd voor jezelf nemen een overbodige luxe is. Misschien vind je jezelf niet zo belangrijk en wil je liever je aandacht en energie voor anderen inzetten. Heel nobel, maar wat als jij dan uitvalt? Het duurt soms jaren alvorens men echt beseft dat die tijd voor jezelf te nemen geen luxe is maar een noodzaak.

Luister zeker naar aflevering 13 van mijn podcast Rumbo Norte, waar één van mijn klanten – mama van 2 kids – vertelt hoe ze tot het besef kwam dat tijd nemen voor zichzelf noodzakelijk was, om te vermijden dat ze eronder door ging.

Misvatting 4: De gun-factor

Af en toe kan het deugd doen om jezelf eens iets te gunnen. Een lekker stukje chocoladetaart, een dagje shoppen, een glaasje wijn terwijl je naar favoriete serie kijkt… We gunnen onszelf vanuit een gevoel dat we dit verdienen. Ja, al deze zaken mag je gerust doen zolang je beseft waarom je het echt doet. In de meeste gevallen zal je merken dat het eerder gaat om jezelf te sussen omdat er iets in je leven niet echt verloopt zoals je het graag had willen zien.

Ter compensatie – en omdat je jezelf dat schouderklopje wil geven – voelt het alsof je dit voor jezelf doet, je dit verdient. Wanneer je merkt dat je zo’n reactie hebt, stel jezelf dan de vraag: wat maakt dat ik dit nu nodig heb. Is het om mezelf te sussen? Zo ja, wat zou een meer gezonde manier zijn om op een zachtere manier voor mezelf te zorgen?

Misvatting 5: zelfzorg tijdens de vakantie.

Een weekje weg en niets doen draagt zeker bij tot je welzijn maar is verre van voldoende. Echter, als je niet regelmatig – lees dagelijks – stil staat bij wat je nodig hebt, dan gaat dit ten koste van je innerlijke batterij en veerkracht.

Bij de eerste signalen van overspanning of stress, vraagt je lichaam om actie te ondernemen. Dit kan gaan door te rusten maar ook een fysieke inspanning kan een uitstekende manier zijn om stress te ontladen.

Het belang om dagelijks micro-management toe te passen naar je fysieke, mentale en emotionele welzijn toe, zal je helpen om veerkrachtiger door het leven te gaan. Stel het dus niet uit tot dat ene moment dat je vakantie hebt.

WAAR GAAT ZELFZORG DAN WEL OM?

Ik benader zelfzorg vanuit het perspectief van mindfulness én persoonlijke groei.

Voor mij houdt dit in dat er aan de ene kant een reeks van activiteiten en oefeningen zijn waar  je op regelmatige basis mee aan de slag gaat met als doel stress te verminderen en onze welzijn te verbeteren. Aan de andere kant zoomen we in op het deel van de eigen verantwoordelijkheid en te onderzoeken hoe dit op een eenvoudige manier werkbaar wordt.

Enkele van de stappen en/of oefeningen die daarbij helpen zijn bijvoorbeeld:
✓ Zonder schuldgevoel jezelf op de eerste plaats durven te zetten;
✓ Herkennen waar je grens ligt en hoe deze te bewaken;
✓ Zelfzorg gaat ook over het aanpakken van jouw “bad habits” en loslaten wat je niet dient;
✓ Af en toe de stekker uit te trekken, zodat je geest en lichaam kunnen herstellen.
✓ Werken aan jouw weerbaarheid en veekracht.

Kortom, self-care is bewust aandacht besteden aan je welzijn én de stappen te zetten die hiervoor noodzakelijk zijn.

Kan je hier wat hulp bij gebruiken? In mijn traject Welzijn en Veerkracht leer ik je om op een duurzame manier zelfzorg in je leven te integreren.

Herwerkte versie april 2023